Medya05 Haber

Dünyada bir benzeri daha olmayan ve sadece Amasya topraklarında yetişen Osmanlı Devleti'nin simgesi Amasya lalesi, 1894 yılından beri bulunamıyor.

Üç tane endemik tür lalenin bulunduğu Türkiye'de en önemli türün yaşadığı yer olan ve sokakları benzerleri ile süslenen Amasya'da kayıp olan lalenin arama çalışmaları yapılıyor. Görüntüsü ve kokusu ile bir benzeri daha olmayan, Osmanlı Devleti'nin simgesi olan ve Latince ismi 'tulipa spengeri' olan endemik tür lale, 1984 yılından beri aranıyor. Türkiye'ye gelen bir araştırmacı tarafından Alanya'ya götürüldükten sonra kültürlenmiş hali dışında bir daha görülemeyen Amasya lalesini bulabilmek için araştırmalar devam ediyor.

Doğa gezgini Altan Eftelioğlu "Türkiye'ye has 3 tane endemik lale türü var. O lalelerden bir tanesi de Amasya'da. Biz bu lalenin Osmanlı'da neden bu kadar önemli olduğu ile ilgili bir araştırma yaptık. Lalenin harfleri ile Allah'ın harflerinin aynı olduğunu Osmanlı biliyor. Osmanlı döneminde bu çiçeğe bu yüzden bu kadar önem veriliyor. Hatta Osmanlı bayrağına lale figürü konuluyor" dedi.

Amasya'da 4 tane lale türü olduğunu, bu lalelerden en önemlisinin Amasya lalesi olduğunu ifade eden Eftelioğlu "Amasya'da 4 tane lale türü var. 4 lale türünden dünyaca tanınan Amasya lalesi, Latince adı 'tulipa spengeri.' 1894 yılında Amasya'dan Alman bir uzman tarafından toplanıp götürülmüş ve bir daha izine rastlanılmadı. 1993 yılından beri bu türü bulabilmek için araştırmalar devam ediyor. Şu ana kadar bulamadık. Bunun mutlaka Amasya'dan çıkacağını da ümit ediyorum. Bu lale tamamen ortadan kaybolmuş değil, Avrupa'da botanik bahçelerde kültürlenmiş haliyle var. Dünyada Amasya lalesi olarak biliniyor ve çıkış noktası da Amasya. Bizim amacımız bu türün kültürünü değil, yabanisini bulup üretimini yapmak. Yurt dışından Lale soğanı ithal ederken bu zenginliğimizi unutmamamız ve göz ardı etmememiz gerektiğini düşünüyorum." diye konuştu.

Görüntüsü ve kokusuyla dünyada eşi olmayan ve sadece Amasya topraklarında yetişen lale soğanı 116 yıldır kayıptı. 1894 yılında Alman bir uzman tarafından yurtdışına götürülmesinden sonra bir daha türlerin izine rastlanmayan Amasya lalesinin tükendiği tahmin ediliyor. Avrupa botanik bahçelerinde kültürlenmişi yetiştirilen kayıp lale soğanını bulmaya çalışan Türk uzmanlar, bölgeyi karış karış tarıyor. Daha önce kayıp lalenin fotoğrafının basıldığı broşürleri halka dağıtmasına rağmen sonuç elde edilemedi.